Trong số các phương pháp tránh thai tự nhiên, cách tính ngày an toàn là lựa chọn phổ biến của nhiều cặp đôi vì không tốn kém, không dùng thuốc, không có tác dụng phụ và dễ thực hiện. Tuy nhiên, liệu phương pháp này có đáng tin cậy như lời đồn? Hiệu quả thật sự đến đâu? Và cần lưu ý gì để tránh rơi vào tình huống “vỡ kế hoạch”?
Hãy cùng bác sĩ Đào Thùy Linh phân tích chi tiết, dễ hiểu và có cơ sở khoa học về cách tính ngày an toàn trong quan hệ tình dục.
1. Ngày an toàn là gì?
“Ngày an toàn” là thuật ngữ chỉ những ngày trong chu kỳ kinh nguyệt mà khả năng rụng trứng rất thấp. Khi quan hệ vào thời điểm này, xác suất tinh trùng gặp được trứng để thụ tinh là rất thấp – từ đó giảm thiểu nguy cơ mang thai.
Hiểu đơn giản, cách tính ngày an toàn dựa vào việc dự đoán chính xác ngày rụng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt. Sau đó, tránh quan hệ vào những ngày “nguy hiểm” – tức là thời điểm xung quanh ngày trứng rụng, khi khả năng có thai là cao nhất.
2. Cách tính ngày an toàn – Dựa vào chu kỳ kinh nguyệt
2.1. Chu kỳ kinh nguyệt là gì?
Chu kỳ kinh nguyệt là khoảng thời gian được tính từ ngày đầu tiên ra máu kinh của kỳ này đến ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh tiếp theo.
Thông thường, một chu kỳ đều kéo dài khoảng 28–32 ngày. Tuy nhiên, chu kỳ từ 21 đến 35 ngày vẫn được coi là bình thường nếu đều đặn và không có sự chênh lệch quá lớn giữa các tháng.
2.2. Các giai đoạn trong chu kỳ và khả năng thụ thai
Để tính ngày an toàn, bạn cần hiểu rõ 3 giai đoạn chính trong một chu kỳ kinh nguyệt:
🔹 Giai đoạn an toàn tương đối (Ngày 1–7):
Đây là thời gian hành kinh và vài ngày sau đó. Trong giai đoạn này, xác suất có thai khá thấp do niêm mạc tử cung đang bong ra, đồng thời trứng chưa rụng.
Tuy nhiên: Tinh trùng có thể sống đến 3–5 ngày trong âm đạo, nên nếu người phụ nữ rụng trứng sớm bất thường thì vẫn có thể có thai – dù khả năng thấp.
🔹 Giai đoạn nguy hiểm (Ngày 8–18):
Đây là khoảng rụng trứng – thời gian có khả năng mang thai cao nhất. Thường trứng rụng vào ngày thứ 14 ± 2 trong chu kỳ 28 ngày. Giai đoạn dễ thụ thai nhất là từ ngày 12–16.
Nếu quan hệ không dùng biện pháp bảo vệ trong khoảng thời gian này, nguy cơ có thai rất cao, ngay cả khi tinh trùng xuất trước hoặc sau ngày rụng trứng vài ngày.
🔹 Giai đoạn an toàn tuyệt đối (Ngày 19 đến cuối chu kỳ):
Trứng đã rụng và nếu không được thụ tinh sẽ thoái hóa, chuẩn bị ra ngoài cùng máu kinh ở chu kỳ tiếp theo. Đây là thời điểm an toàn nhất để quan hệ mà không lo có thai.
2.3. Ví dụ tính nhanh với chu kỳ 28 ngày
Dưới đây là một ví dụ minh họa cách tính ngày an toàn với người có chu kỳ đều 28 ngày:
- Ngày 1–7: An toàn tương đối (thấp nhưng không tuyệt đối)
- Ngày 8–18: Nguy hiểm (ngày rụng trứng khoảng 13–15)
- Ngày 19–28: An toàn tuyệt đối
Lưu ý: Để áp dụng chính xác cách tính này, người phụ nữ cần có chu kỳ đều trong ít nhất 3–6 tháng liên tục và không bị rối loạn nội tiết.
3. Vì sao vẫn có thai dù đã tính ngày?
Mặc dù đã tính toán ngày an toàn, nhiều người vẫn “vỡ kế hoạch”. Dưới đây là những lý do phổ biến:
3.1. Rụng trứng không cố định
Nhiều yếu tố như stress, thay đổi nội tiết tố, bệnh lý, tăng/giảm cân, thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến ngày rụng trứng, làm sai lệch dự đoán.
Kết quả là, trứng có thể rụng sớm hoặc muộn hơn, khiến việc tính toán trở nên thiếu chính xác.
3.2. Tinh trùng sống dai
Tinh trùng có thể sống từ 3–5 ngày trong môi trường âm đạo. Nếu quan hệ vài ngày trước thời điểm trứng rụng, vẫn có khả năng tinh trùng gặp trứng và thụ tinh.
3.3. Chu kỳ không đều
Nhiều phụ nữ có chu kỳ dao động mỗi tháng, đặc biệt trong tuổi dậy thì, sau sinh, giai đoạn tiền mãn kinh hoặc khi gặp rối loạn nội tiết. Trong trường hợp này, phép tính mất hiệu lực, rủi ro có thai tăng lên đáng kể.
4. Có nên áp dụng phương pháp tính ngày để tránh thai?
Mỗi phương pháp tránh thai đều có ưu nhược điểm riêng. Vậy liệu cách tính ngày an toàn có thực sự đáng tin cậy? Hãy cùng phân tích ưu điểm và nhược điểm của phương pháp này để hiểu rõ hơn.
Ưu điểm:
- Tự nhiên: Không dùng thuốc, không can thiệp hormone.
- Không tốn chi phí: Chỉ cần theo dõi lịch kinh.
- Không tác dụng phụ: Không ảnh hưởng tới nội tiết.
- Hữu ích khi canh con: Có thể dùng để lựa chọn giới tính hoặc thời điểm thụ thai mong muốn.
Nhược điểm:
- Hiệu quả phụ thuộc vào độ đều đặn của chu kỳ.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục (STDs).
- Tốn công theo dõi và ghi chép mỗi tháng.
- Không phù hợp với phụ nữ có kinh nguyệt thất thường.
5. Ai nên (và không nên) áp dụng phương pháp này?
Phù hợp:
- Các cặp đôi đã ổn định cuộc sống, không quá áp lực việc có con.
- Phụ nữ có chu kỳ đều, hiểu rõ cơ thể, có thể tự theo dõi dấu hiệu rụng trứng.
Không phù hợp:
- Bạn gái mới dậy thì, tiền mãn kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt.
- Người có quan hệ tình dục không thường xuyên hoặc không ổn định bạn tình.
- Các cặp đôi chưa sẵn sàng có con và cần phương pháp có hiệu quả cao hơn.
6. Lời khuyên từ bác sĩ
Nếu bạn thực sự cần tránh thai an toàn và hiệu quả cao, hãy ưu tiên các phương pháp đã được kiểm chứng như:
- Bao cao su: Hiệu quả 85–98%, còn giúp phòng bệnh lây qua đường tình dục.
- Thuốc tránh thai hàng ngày: Nếu dùng đúng, hiệu quả lên đến 99%.
- Vòng tránh thai, que cấy, hoặc miếng dán: Lựa chọn lâu dài, tiện lợi.
Nếu bạn vẫn muốn sử dụng cách tính ngày an toàn:
- Hãy theo dõi chu kỳ đều đặn tối thiểu 6 tháng.
- Kết hợp theo dõi thân nhiệt, dịch nhầy cổ tử cung để xác định chính xác ngày rụng trứng.
- Sử dụng thêm bao cao su trong các giai đoạn nguy hiểm nếu chưa chắc chắn.
7. Kết luận
Cách tính ngày an toàn khi quan hệ là một phương pháp tránh thai tự nhiên, không can thiệp hóa học, nhưng không hoàn toàn chính xác và có rủi ro nếu chu kỳ không đều hoặc dự đoán sai ngày rụng trứng. Nếu bạn đang trong độ tuổi sinh sản và chưa muốn có con, hãy cân nhắc kỹ lưỡng, lựa chọn phương pháp tránh thai phù hợp nhất với cơ địa và điều kiện sống của mình. Và đừng ngại tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn an toàn, chính xác.
📣 Cộng đồng Học Chống Đẩy Chuẩn Y Khoa: Nơi tâm sự, chia sẻ, giải đáp mọi thứ về tình yêu, tình dục, sức khoẻ nam khoa, phụ khoa. https://www.facebook.com/groups/hocchongdaychuanykhoaa
📧 Email: bsthuylinh68@gmail.com
🌐 Website: bsdaothuylinh.com
📍Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, Phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội
📞 Hotline: 037.980.59.98
BS. Đào Thùy Linh - Mình là bác sĩ Linh giúp bạn tăng cường sinh lý bằng đông y