Yếu sinh lý do Thận khí hư thường xuất hiện âm thầm nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể. Những dấu hiệu như mệt mỏi, khó ngủ, tiêu hóa kém hay rối loạn sinh lý chính là cảnh báo sớm giúp bạn nhận biết tình trạng suy yếu chức năng thận và điều chỉnh kịp thời.
1. Thận khí hư là gì?
Trong y học cổ truyền, Thận khí được coi là nguồn năng lượng cốt lõi duy trì hoạt động sinh lý và chuyển hóa của cơ thể. Thận khí chính là "khí" sinh ra từ thận, đảm nhận chức năng chuyển hoá ở các hệ cơ quan như sinh dục, tiết niệu, chuyển hóa, hệ thần kinh... Khi Thận khí suy yếu hay còn gọi là Thận khí hư, cơ thể sẽ xuất hiện một loạt các triệu chứng biểu hiện rõ ràng.
Thận khí hư không phải là một bệnh riêng biệt mà là trạng thái mất cân bằng, suy giảm chức năng của thận theo quan điểm Đông y. Nguyên nhân gây Thận khí hư có thể do tuổi tác, căng thẳng tinh thần kéo dài, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, bệnh lý mãn tính hoặc lối sống không lành mạnh.
Hình ảnh từ bệnh nhân
2. Biểu hiện của Thận khí hư
2.1 Rối loạn cương dương, Xuất tinh sớm
Theo Đông y, Thận chủ sinh dục, có nghĩa là năng lượng ở thận quyết định sức khỏe sinh dục của nam giới. Thận chủ về đóng, giống như “người giữ cửa”.
Khi Thận khí hư, người bệnh thường có biểu hiện suy giảm ham muốn tình dục (Thận không chuyển hóa tinh khí để sinh ham muốn), Rối loạn cương dương (Thận đóng không chặt nên đang quan hệ thì bị xìu, không quan hệ tiếp được) hoặc Xuất tinh sớm do “cửa đóng không chặt” tinh bị thoát ra ngoài không kiểm soát được. Thận khí yếu khiến khả năng kiểm soát các chức năng sinh dục suy giảm, ảnh hưởng xấu đến chất lượng đời sống tình dục.
2.2 Mệt mỏi, buồn ngủ, thiếu tỉnh táo.
Người bị Thận khí hư có cảm giác mệt mỏi kéo dài, khó ngủ hoặc mất ngủ, người bệnh thường cảm thấy uể oải, thiếu sức sống. Ngoài ra có thể cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, ngáp nhiều, buồn ngủ, thiếu tỉnh táo, đặc biệt vào buổi chiều.
Nguyên nhân do Thận khí hư không chuyển hoá được đồ ăn thức uống thành năng lượng để nuôi trí não và cơ thể. Nhiều người phải dựa vào cà phê hoặc trà đặc mới có thể tỉnh táo làm việc hiệu quả.
2.3 Đầy bụng, chướng hơi, ăn không tiêu
Thận khí có chức năng ôn ấm và thúc đẩy hoạt động của Tỳ vị. Thận khí như “bếp lửa” cung cấp nhiệt lượng để “làm chín đồ ăn” ở Tỳ vị. Khi Thận khí suy yếu, khả năng hỗ trợ tiêu hóa giảm, khiến người bệnh bị đầy bụng, khó tiêu, hay bị chướng hơi.
Người bệnh thường thích ăn đồ ấm nóng, ăn đồ lạnh hoặc lạ bụng dễ bị đi ngoài phân lỏng nát. Đây cũng là nguyên nhân gây ra các bệnh lý mạn tính như Hội chứng ruột kích thích hoặc Viêm đại tràng mạn tính. Người bệnh dù ăn uống đủ dinh dưỡng nhưng vẫn cảm thấy đói, chán ăn, bụng thường xuyên khó chịu.
2.4 Những biểu hiện khác
Khi tình trạng Thận khí hư kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp các biểu hiện như:
- Đau mỏi lưng: Thận chủ về cốt tuỷ (xương tuỷ), lưng là phủ của Thận. Thận khí hư gây đau mỏi lưng, cảm giác lạnh ở lưng.
- Tiểu nhiều cả ngày và đêm do thận chủ về nhị tiện (đại tiện và tiểu tiện). Thận hư không điều tiết tốt chức năng bài tiết gây đi tiểu nhiều. Uống một chút nước đã buồn đi ngay.
- Tích tụ cặn thận, sỏi thận do khả năng chuyển hóa và đào thải chất cặn bã kém đi.
- Rụng tóc, bạc tóc sớm vì thận sinh tinh, tinh sinh tuỷ, tuỷ sinh huyết còn tóc là phần thừa ra của huyết. Thận khí hư không sinh tinh, tinh không nuôi dưỡng tủy và huyết, gây ra triệu chứng về rụng tóc, bạc tóc sớm.
- Cơ thể béo bệu, nặng nề do chuyển hóa kém tạo thành đàm thấp tích tụ.
- Hay vã mồ hôi kể cả khi không vận động mạnh.
3. Chẩn đoán Thận khí hư
Chẩn đoán Thận khí hư chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng như các biểu hiện phía trên và các phương pháp sau:
- Quan sát lưỡi: Lưỡi nhợt, gốc lưỡi co nhỏ, rêu lưỡi trắng dày hoặc vàng dày nếu đàm thấp đã hoá nhiệt.
- Bắt mạch: Mạch tế nhược yếu, đi nhỏ, sờ sâu mới thấy mạch.
Xét nghiệm hiện đại thường khó phát hiện tình trạng Thận khí hư vì đây là khái niệm trong y học cổ truyền, không phải là bệnh lý cụ thể trong y học hiện đại. Do vậy, bệnh nhân thường bị bỏ qua hoặc hiểu nhầm khi các xét nghiệm đều bình thường.
4. Cách điều trị Thận khí hư
4.1 Điều chỉnh lối sống
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt là bước quan trọng trong điều trị Thận khí hư:
- Ăn uống hợp lý: ưu tiên thức ăn ấm, dễ tiêu, tránh đồ lạnh và đồ sống.
- Giảm stress, ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý để phục hồi sức khỏe.
- Tăng cường vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập dưỡng sinh để kích thích khí huyết lưu thông.
4.2 Sử dụng thuốc và thảo dược theo Y học cổ truyền
Một số bài thuốc Đông y giúp bổ thận khí, kiện tỳ vị thường được sử dụng bao gồm các vị thuốc như Đỗ trọng, Ba kích, Nhục thung dung, Dâm dương hoắc... Các bài thuốc này giúp ôn bổ thận, tăng cường chức năng tiêu hóa, cải thiện sinh lý và nâng cao sức khỏe toàn diện.
Tuy nhiên, mỗi bệnh nhân có cơ địa và mức độ bệnh khác nhau. Vì vậy cần sự thăm khám và tư vấn từ bác sĩ trước khi sử dụng các loại đông y để cải thiện sức khỏe của mình.
4.3 Điều trị hỗ trợ và chăm sóc bổ sung
Ngoài dùng thuốc, người bệnh có thể kết hợp các phương pháp bấm huyệt, châm cứu để kích thích tuần hoàn, giảm đau và cải thiện giấc ngủ. Tư vấn về sinh hoạt tình dục hợp lý cũng rất cần thiết để tránh làm nặng thêm tình trạng.
4.4 Ví dụ minh họa
Một bệnh nhân nam, 40 tuổi, bị rối loạn cương dương (RLCD) và xuất tinh sớm (XTS), biểu hiện rõ các triệu chứng Thận khí hư như khó ngủ, mệt mỏi, đi ngoài phân nát, tay chân lạnh. Sau một tháng sử dụng bài thuốc bổ thận khí kết hợp thay đổi chế độ sinh hoạt, bệnh nhân cải thiện rõ rệt: giấc ngủ sâu hơn, tỉnh táo vào ban ngày, sinh lực và chức năng cương dương được phục hồi. Lưỡi bệnh nhân cũng chuyển màu hồng hào, dấu hiệu cải thiện thận khí.
5. Lưu ý và cảnh báo
Dù xét nghiệm hiện đại không phát hiện bất thường, người bệnh không nên chủ quan vì Thận khí hư có thể âm thầm tiến triển gây tổn thương nghiêm trọng. Việc điều chỉnh sinh hoạt, dùng thuốc đúng cách và theo dõi sức khỏe định kỳ là rất cần thiết.
Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc bổ thận hoặc thuốc điều trị mà chưa được thăm khám chuyên khoa để tránh tác dụng phụ hoặc làm tình trạng thêm nặng.
6. Kết luận
Yếu sinh lý do Thận khí hư chính là dấu hiệu quan trọng giúp bạn nhận biết và chăm sóc sức khỏe kịp thời. Hiểu rõ những triệu chứng này sẽ giúp bạn có phương pháp điều trị phù hợp, cải thiện chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các biến chứng lâu dài.
📣 Cộng đồng Học Chống Đẩy Chuẩn Y Khoa: Nơi tâm sự, chia sẻ, giải đáp mọi thứ về tình yêu, tình dục, sức khoẻ nam khoa, phụ khoa. https://www.facebook.com/groups/hocchongdaychuanykhoaa
📧 Email: bsthuylinh68@gmail.com
🌐 Website: bsdaothuylinh.com
📍Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, P. Văn Chương, Q. Đống Đa, Hà Nội
📞 Hotline: 037.980.59.98
BS. Đào Thùy Linh - Mình là bác sĩ Linh giúp bạn tăng cường sinh lý bằng đông y